Limiters | RMS και PEAK Limiting

Τον τελευταίο καιρό διερωτήθηκα ποιός είναι ο σωστός τρόπος να ρυθμίσω με ακρίβεια τα limiters ώστε να προστατευθούν σωστά τα ηχεία αφού δεν υπήρχε διαθέσιμο ούτε preset του κατασκευαστή, ούτε ο ενισχυτής ήταν σχεδιασμένος απο τον ίδιο τον κατασκευαστή να παίξει το συγκεκριμένο ηχείο. 

Δοθέντος πως ο ενισχυτής που το οδηγεί είναι ο κατάλληλος η προσέγγιση να ρυθμίσουμε τα limiters, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αρχίζει πάντα από το ηχείο που έχουμε να οδηγήσουμε, διότι με βάσει τα χαρακτηριστικά και τις αντοχές του ηχείου θα αποφασίσουμε που θα λειτουργήσει το limiting.

Ας υποθέσουμε όμως ότι ο ενισχυτής είναι ο σωστός για το ηχείο. Στην προκειμένη περίπτωση ο ενισχυτής ήταν ένας Lab Gruppen της σειράς C. Όπως όλοι οι Lab Gruppen έτσι και σε αυτόν η επιλογή για τα limiter γίνεται στο πίσω μέρος του ενισχυτή θέτωντας τους διακόπτες ανάλογα, κυρίως με τη συμβολή κάποιων πινάκων που δίνει η Lab Gruppen οι οποίοι βασίζονται στα watt και στην ωμική αντίσταση του ηχείου. Για τον μόνο ενισχυτή που δεν είχε πινακάκι ήταν αυτός ο οποίος ενδιέφερε εμένα. 

Έτσι μπήκα στη διαδικασία να προσπαθήσω να υπολογίσω την σωστή επιλογή για το ηχείο που είχα.

Peak Limiting

Γνωρίζοντας την ισχύ του ηχείου, την ωμική αντίσταση και χρησιμοποιώντας τον Νόμο του Ohm μπορούμε να υπολογίσουμε τη μέγιστη τάση σε Volt που μπορεί να δεχθεί το ηχείο πριν αρχίσουν τα “προβλήματα”.

Εάν ορίσουμε το limiter να λειτουργήσει όταν η τάση ξεπεράσει την μέγιστη αυτή τιμή που μπορεί να δεχθεί το ηχείο, θεωρητικά το ηχείο είναι προστατευμένο. 

Πολλές φορές οι κατασκευαστές ηχείων μας δίνουν την ισχύ του ηχείου σε watt Rms, AES, Average αλλά και σε Peak τιμές. Αυτή που μας ενδιαφέρει ώστε να υπολογίσουμε σωστά την τιμή για το limiter είναι η Peak τιμή. Στο συγκεκριμένο ηχείο δεν είχα την τιμή peak αλλά μόνο την RMS(αν και αποδεδειγμένα λανθασμένη ορολογία θα την χρησιμοποιήσουμε).

Οι τύποι τους οποίους χρειαζόμαστε σε αυτές τις περιπτώσεις ώστε να μεταπηδήσουμε από rms σε peak και το αντίστροφο είναι οι παρακάτω:

Άρα βάσει τα παραπάνω και  ηχείο που ήταν ισχύος 2000watt(rms) με ονομαστική αντίσταση 4 Ohm έχουμε:

Με αυτούς τους υπολογισμούς το limiter το οποίο είναι στην έξοδο του συγκεκριμένου ενισχυτή, δεν θα αφήσει σήμα με εξάρσεις που έχουν τάση μεγαλύτερη των 126,5V να φτάσουν  στο ηχείο. Στους διακόπτες του Lab Gruppen οι επιλογές για το Voltage Peak Limiter όπως το ονομάζουν είναι αυτές που φαίνονται στην παρακάτω εικόνα με την επιλογή 126,5 να μην υπάρχει. Η αμέσως επόμενη επιλογή να είναι στα 118V, η οποία είναι λίγο κάτω από την επιθυμητή και μας δίνει ένα επιπλέον περιθώριο προστασίας πριν μπούμε στην επικίνδυνη ζώνη.

Εάν παρατηρήσουμε τους αστερίσκους στην εικόνα και τοποθετήσουμε τις αξίες τους στους παραπάνω τύπους μας βγάζουν ακριβώς το αποτέλεσμα του VPL. 141Vpeak = 100Vrms και 100Vpeak = 70Vrms, άρα οι τύποι λειτουργούν και η επιλογή 118Vpeak για το συγκεκριμένο ηχείο είναι σωστή.

RMS Limiting

Μέχρι τώρα έχουμε υπολογίσει το limiter για τιμές Peak. Αυτό θα προστατέυσει το ηχείο από υψηλές τάσεις, σε ξεσπάσματα(κορυφές,) οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν μηχανική βλάβη στον κώνο απο την μεγάλη μετατόπιση η οποία ξεπερνάει το Xmax.

Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι τί κάνουμε με τις RMS τιμές που μπορεί να δεχθεί το ηχείο. Εάν οι RMS τιμές ξεπεραστούν για μεγάλο χρονικό διάστημα υπάρχει ο κίνδυνος της αστοχίας υλικών λόγω ανάπτυξης θερμοκρασιών μεγαλύτερων από αυτών που είναι σχεδιασμένο το ηχείο να αντέξει.

Ο έλεγχος θα πρέπει να γίνει στις εξόδους του controller,  όταν ο ενισχυτής δεν έχει αυτή την επιλογή όπως στην προκειμένη περίπτωση, ώστε το σήμα να μην καταφέρει να φτάσει στον ενισχυτή που οδηγεί το ηχείο με συνέπεια να το υπερτροφοδοτήσει και να μείνει μέσα στο επιτρεπτό όριο.

Όπως προαναφέρθηκε, για να προστατευθεί το ηχείο του παραδείγματος δεν πρέπει να περάσει τάση μεγαλύτερη από 126,5Vpeak από τον ενισχυτή προς το ηχείο. Στην περίπτωση που ο ενιχσυτής μπορεί να παράξει στην έξοδό του περισσότερα volt από αυτά που μπορεί να αντέξει το ηχείο και δεν μπορούμε να θέσουμε, όπως στον Lab Gruppen, limiting στην έξοδο θα πρέπει να ελέγξουμε την είσοδο του σήματος προς τον ενισχυτή ώστε στην περίπτωση που ξεπεράσει το όριο αυτόματα να κοπεί από το limiter. 

ΓΙα να θέσουμε την τιμή του limiter θα πρέπει να μετατρέψουμε τις τιμές Vpeak και Rms και σε dBu. Η διαδικασία είναι η εξής:

Αρχικά πρέπει να μετατρέψουμε τα Vrms σε dBu χρησιμοποιώντας τον παρκάτω τύπο:

Με βάσει αυτόν τον τύπο έχουμε το παρακάτω αποτέλεσμα:

Στη συνέχεια, γνωρίζοντας την ευαισθησία εισόδου του ενισχυτή μπορούμε να υπολογίσουμε το gain σε dB(Αν δεν το γνωρίζουμε ήδη από το χαρακτηριστικά του ενισχυτή).  Στο παραπάνω παράδειγμα γνωρίζουμε πως είναι 35 dB από την επιλογή όπως φαίνεται στο πίσω μέρος του συγκεκριμένου ενισχυτή(Επιλογή από τα διακοπτάκια). 

Στη περίπτωση που δεν το γνωρίζουμε μπορούμε με την χρηση του παρακάτω τύπου να το υπολογίσουμε ή και το αντίθετο. Για τον ενισχυτή που με ενδιέφερε το αποτέλεσμα ήταν 35dB και 1,63V (Input Sensitivity) αφού είχε Max output 2100Wrms στ 4 Ohm.

Αφού έχουμε υπολογίσει αυτές τις δύο τιμές σε dB τότε τις αφαιρούμε και βρίσκουμε το σημείο στο οποίο πρέπει να λειτουργήσει το limiter μας για τις rms τιμές. 

Ρύθμιση Limiter 41,25dB - 35dB = 6,25dBu

dBu σε dBV σε dBFS

Το ερώτημα που μένει τώρα αναπάντητο είναι τί γίνεται με τη μετατροπή της παραπάνω τιμής σε dBFS, κλίμακα η οποία βρίσκεται σε πολλές συσκεύες στην ηχητική αλυσίδα. 

Πώς θα μπορέσουμε να γνωρίζουμε που αντιστοιχούν τα 6,25dBu όταν οι τιμές που μπορούμε να θέσουμε στην επιλογή του limiter είναι διανεμημένες στον μετρητή σε dBFS. 

Πολλοί controllers έχουν την “σωστή” διαβάθμιση και άλλοι την έχουν σε dBFS. Για να μπορέσουμε να συγκρίνουμε και να θέσουμε την σωστή τιμή στο limiter θα πρέπει να γνωρίζουμε τη μέγιστη τιμή εξόδου της συσκευής ώστε να μπορέσουμε να τη συσχετίσουμε με τα 0dBFS.

Για να αποφύγουμε τις παρεξηγήσεις αλλά και τα μπερδέματα μεταξύ των διαφόρων dB τιμών αλλά και τη σχέση μεταξύ τους θα πρέπει να πούμε πως σύμφωνα με πολλά βιβλία +20dBV = 0dBFS. Αυτόν το συσχετισμό θα τον βρούμε πολύ συχνά. Όμως ο controller που ήταν διαθέσιμος και χρησιμοποιήθηκε στο παράδειγμα αυτό ήταν ο Yamaha MTX5D. Σύμφωνα με τον οδηγό χρήστη η μέγιστη τιμή εξόδου του πρίν την παραμόρφωση είναι +24dBu το οποίο αντιστοιχεί με περίπου +22dBV.

Άρα ο σωστός συσχετισμός με τα 0dBFS θα ήταν τα +22dBV και η τιμή σε dBV των 6,25dBu που υπολογίσαμε νωρίτερα είναι +4dBV. Τελειώνοντας, το μαρτύριο των db, όταν συσχετίσουμε, με τη συμβολή του παρακάτω πίνακα τα +4dBV με την κλιμακα των dBFS θα βρούμε πως η τιμή για το limiter στην έξοδο μας θα πρέπει να είναι -18dBFS για το συγκεκριμένο ηχείο με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. 

Η Αρχιτεκτονική "Σκοτώνει" τη Μουσική

Πολλές φορές, αν όχι τις περισσότερες, οι τεχνικοί ήχου, καλούμαστε να κατανοήσουμε την τέχνη άλλων και να καταφέρουμε μέσω των γνώσεων, αλλά και της εμπειρίας μας, να την αποδώσουμε ενισχύοντάς την με τον “καλύτερο” τρόπο. 

Ανάμεσα στον καλλιτέχνη, την τέχνη του και στους τεχνικούς παρεμβάλλεται ένας αριθμός μηχανημάτων. Τα ηχεία, κυρίως, αλλά και τα υπόλοιπα μηχανήματα, κάποιος άλλος ίσως άνθρωπος, με άλλη ιδιότητα ή κάποια εταιρεία, αποφάσισε για το τί χαρακτηριστικά θα έχουν, που και πως θα τοποθετηθούν, και θεωρητικά, πως θα πρέπει να λειτουργήσουν όλα μαζί σωστά. 

Δηλαδή η μελέτη, ο σχεδιασμός και η ρύθμιση του συστήματος ήχου στο χώρο. Όπως ακριβώς και στην μελέτη, στο σχεδιασμό και στο χτίσιμο του χώρου έτσι ακριβώς και στην τοποθέτηση ενός ηχοσυστήματος σε αυτό το χώρο θα πρέπει να ακολουθηθεί μία συγκεκριμένη διαδικασία με αρχή, μέση και τέλος. 

Είναι πολύ εύκολο για εμάς που έχουμε την εμπειρία να δούμε τα λάθη ειδικά όταν είναι τέτοιου μεγέθους αλλά και να τα μετρήσουμε. Σίγουρα στον χώρο που φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία κάποιος δεν μπόρεσε να το δει, δεν το μέτρησε ή ίσως δεν πέρασε από το μυαλό του ότι μπορεί να δυσκολέψει ή και να ακυρώσει τη δουλειά κάποιου άλλου με την συγκεκριμένη σχεδιαστική παρέμβαση. Είναι οφθαλμοφανές πως ακυρώνει αυτό για το οποίο σχεδιάστηκε και τοποθετήθηκε αυτό το ηχείο ανεξαρτήτως ποιότητας και κόστους. 

Θα πρέπει να παραδεχτώ πως κανένας "αρχιτέκτονας" δεν είναι υποχρεωμένος να ξέρει ότι αυτό θα βλάψει την τελική απόδοση του ηχείου και τη μεταφορά του ήχου προς τον αποδέκτη. Αυτό είναι δουλειά άλλου να το επισημάνει καθαρά, πριν υλοποιηθεί, ώστε να γίνει κατανοητό και να βρεθεί άλλη λύση.

Στο συγκεκριμένο ηχείο από τις 9 οκτάβες που μπορεί να αποδώσει η μία οκτάβα έχει εξαφανιστεί και φαίνεται σε μία τόσο κοντινή μέτρηση. Ας δεχθούμε όμως πως βρίσκεται μόνο εκεί το πρόβλημα. Εάν θεωρήσουμε πως η δουλειά ενός Side Fill ηχείου όπως αυτό, είναι να ενισχύσει κυρίως τη συγκεκριμένη συχνοτική περιοχή το τίμημα είναι πολύ μεγαλύτερο. Δυστυχώς δεν ήταν δυνατόν να γίνει κάτι περισσότερο αλλά να μετρηθεί έτσι. 

Γενικοί κανόνες τοποθέτησης ηχείων 

• Το ηχείο πρέπει να κοιτάει προς το χώρο που χρειάζεται να καλύψει ή πιο σωστά να κοιτάει προς τους ακροατές που πρέπει να ακούσουν από το ηχείο αυτό. 
• Να κοιτάει μακριά από τοίχους. 
• Να είναι μπροστά από εμπόδια όπως ένας τοίχος και όχι πίσω από αυτόν.
• Όταν τοποθετείται μαζί με άλλα ηχεία θα πρέπει να συγχρονιστεί και να συνδυαστεί με τον σωστό τρόπο ώστε να λειτουργήσουν σε αρμονία.
• Να έχει την απαραίτητη γωνιακή κάλυψη. Ο ήχος που εκπέμπει ένα ηχείο 100° τοποθετημένο σε έναν χώρο που έχει ανάγκη από 50° μοίρες κάλυψης θα μεταμορφωθεί σε ανεπιθύμητες ανακλάσεις.
• Πριν τοποθετηθεί ένα ηχείο θα πρέπει να γίνει μελέτη ώστε να αποφασιστεί με βάσει τις ανάγκες του χώρου εάν είναι το ηχείο το οποίο έχει τα απαραίτητα χαρακτηριστικά για τον συγκεκριμένο χώρο.

Ρύθμιση Συστήματος | Διορθώσεις Fast Track για ακουστικό Live

Την περασμένη εβδομάδα βρέθηκα στην Κρήτη για δουλειά και όπως συνηθίζω προσπάθησα να πάω αρκετά πιο νωρίς στο χώρο της συναυλίας ώστε να μπορέσω να ακούσω το σύστημα, τα μόνιτορ και να κάνω ότι διορθώσεις μπορούσα εφόσον κρινόταν απαραίτητο.

Παρά τον περιορισμένο χρόνο έγιναν μερικές καίριες διορθώσεις ώστε το live να γίνει χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Θα παραθέσω μερικά κομμάτια της διαδικασίας με εικόνες και επεξηγήσεις για όσους ενδιαφέρονται. 

Το μέσα

Στη μικρή σκηνή ήταν τοποθετημένα τέσσερα 12” DAP AUDIO ομοαξονικά μόνιτορ. Η επιλογή που είχα ήταν ένα γραφικό eq ώστε να διορθωθούν κάποιες εξάρσεις στην συχνοτική απόκριση. Στην εικόνα 1 φαίνεται το πριν και το μετά την εφαρμογή του eq. Οι επιπλέον διορθώσεις που χρειάστηκαν έγιναν από το παραμετρικό eq του κάθε καναλιού. Η συχνοτική απόκριση όλων των ηχείων ήταν πολύ κοντά με αυτή που δίνει ο κατασκευαστής στη χαρακτηρηστικά του ηχείου.

Εικόνα 1

Ένα μεγάλο βύθισμα λίγο μετά τα 300Hz δεν οφείλεται στον χώρο, αλλά κυρίως στο ηχείο. Όπως και αυτό λίγο πριν τα 600Hz. Παρατηρούμε πως η συνοχή του σήματος είναι άριστη αλλά υπάρχει μία κάθετη διαφοροποίηση στη φάση του ηχείου σε αυτές τις περιοχές.

Το έξω

Το μαγαζί(Bar) όπως φαίνεται και από το παρακάτω σχήμα είναι τετράγωνο. Η εγκατάσταση αποτελούνταν από δυο διαφορετικά LR που δρομολογούνταν από δύο φασματικούς διαιρέτες(Controller).  Οι δύο φασματικοί διαιρέτες(Controllers) δρομολογούσαν την παλιά και την καινούρια εγκατάσταση μαζί.

Εικόνα 2

Η δρομολόγηση του σήματος γινόταν από έναν Xilica XP4080, στα δύο sub DVS118sw, στα 4 Eidos 12 (2 στη πλευρά) και σε έναν Behringer controller ο οποίος με τη σειρά του έστελνε το σήμα στα δύο HK Linear 5 115F. 

Η απόφαση

Μετά από το άκουσμα του συστήματος αποφασίστηκε να χρησιμοποιηθούν τα δύο HK Linear 5 ως το κυρίως LR σύστημα σε συνδυασμό με τα δύο Outline DVS118sw Sub, και αυτό κυρίως διότι βόλευε η τοποθέτηση που είχαν τα ηχεία για καλύτερη κάλυψη του μαγαζιού. Από τα δύο Outline Eidos 12 της δεξιάς μεριάς (Infill R) χρησιμοποιήθηκε μόνο το ένα μπροστά και πάνω από τη σκηνή με το ανάλογο delay. Το πίσω Eidos 12 επειδή ήταν συνδεδεμένο στην ίδια γραμμή  σήματος αποσυνδέθηκε εφόσον δεν υπήρχε η δυνατότητα χρήσης ξεχωριστού delay. 

Στην αριστερή μεριά ακολουθήθηκε ακριβώς η ίδια λογική με τη μόνη διαφορά πως το πίσω Eidos 12 δεν αποσυνδέθηκε και έπαιξε με το λάθος delay. Αυτό διότι κάλυπτε τον λιγότερο χώρο αλλά και διότι η πλευρά αυτή των infill έπαιξε με μειωμένη ένταση σε σχέση με το Main L, οπότε θα δημιουργούσε και το μικρότερο πρόβλημα. Κανείς δεν είναι τέλειος!

Η μέτρηση

Περνώντας στην μέτρηση των ηχείων ξεκινήσαμε από τα HK. Στην παρακάτω εικόνα φαίνεται το HK Right. Παρατηρούμε κάποιες συχνοτικές εξάρσεις οι οποίες διορθώθηκαν χρησιμοποιώντας το παραμετρικό EQ του Xilica.

Εικόνα 3

Επίσης, παρατηρούμε την χρήση πολύ απότομου High Pass φίλτρου γύρω στα 80Hz.  Αυτό δυστυχώς ήταν αδύνατον να διορθωθεί διότι ήταν ρύθμιση που πιθανώς είχε γίνει στον Behringer Controller ο οποίος ήταν κλειδωμένος και δεν υπήρχε η δυνατότητα οποιασδήποτε αλλαγής. Το ίδιο συμπέρασμα βγαίνει παρατηρώντας και την φάσική απόκριση η οποία φαίνεται στην εικόνα 6.

Στη συνέχεια μετρήθηκε το Outline DVS 118sw. Σε αυτή τη μέτρηση εντοπίστηκε το κυρίως πρόβλημα του μαγαζιού που φαίνεται ξεκάθαρα και στην παρακάτω εικόνα.

Εικόνα 4

Είναι προφανές πως το Sub αυτό είχε πολύ μεγαλύτερη στάθμη απ’ ότι χρειαζόταν  το μαγαζί αλλά και σε σχέση με το HK linear 5 που ήταν κρεμασμένο ακριβώς από πάνω. Επίσης μπορεί να παρατηρήσει κανείς πως υπάρχει μία μεγάλη συχνοτική έξαρση γύρω στα 80Hz πράγμα αφύσικο. Η αιτία των προβλημάτων ήταν το ξύλινο πατάρι που ήταν ακουμπισμένο το sub. Η μόνη επιλογή ήταν το χαμήλωμα και η χρήση eq για την διόρθωση των εξάρσεων. Στην παρακάτω εικόνα φαίνεται η συχνοτική απόκριση μετά τη διόρθωση.

Εικόνα 5

Παρατηρώντας τις δύο συχνοτικές αποκρίσεις μαζί στο ίδιο διάγραμμα έπρεπε να παρθεί η απόφαση εάν τελικά χρειαζόταν dealy μεταξύ του sub και του main.

Εικόνα 6

Όπως φαίνεται και στην εικόνα 6 υπάρχει μεγάλη αλληλοκάλυψη των δύο δρόμων στην περιοχή ακουστικής σύζευξης πράγμα το οποίο βοηθάει όταν τα ηχεία είναι σε διαφορετικό ύψος στον κάθετο άξονα. 

Επίσης φαίνεται η φασική διαφορά στην ίδια περιοχή, η οποία είναι σταθερή στις 90° μεταξύ του sub και του Main. Αυτό βοήθησε ώστε να έχουμε άθροιση και όχι ακύρωση όταν τα δύο ηχεία παίξαν μαζί. Έτσι, εφόσον δεν υπήρχε ιδιαίτερο πρόβλημα με το ταίριασμα των δύο φασικών αποκρίσεων προτιμήθηκε να μην χρησιμοποιηθεί delay μεταξύ του sub και του main. 

Ο γενικός κανόνας είναι πως πρέπει να χρησιμοποιούνται ηχεία του ίδιου κατασκευαστη με όμοιες φασικές αποκρίσεις ώστε να μην υπάρχει πρόβλημα ακυρώσεων στην περιοχή ακουστικής σύζευξης και εάν υπάρχει να μπορεί να ταιριάξει με μικρή εφαρμογή delay. Στη συγκεκριμένη περίπτωση είμασταν απλά τυχεροί. 

Η Φασική απόκριση 540° στο HK Linear ωφείλεται στο φίλτρο(HighPass) που έχει χρησιμοποιηθεί ενδεχομένως στον Behringer Controller σε συνδυασμό με την φυσική φασική απόκριση του ηχείου. 

Στην παρακάτω εικόνα φαίνεται η άθροιση στο σημείο ακουστικής σύζευξης με θετικό αποτέλεσμα από μέτρηση που έγινε σε πιο μακρινή απόσταση από τα δύο ηχεία.

Εικόνα 7

Μπορούμε να συμπαράνουμε από την παραπάνω μέτρηση πως επειδή υπάρχει απώλεια στάθμης στις ψηλές συχνότητες που φτάνει και τα 6 db θα ήταν σωστό να προστεθεί ένα ηχείο ώστε να καλύψει αυτό το κενό στις ψηλές συχνότητες και να δημιουργηθεί μία σωστή γραμμή ελάχιστης σταθμικής διακύμανσης σε ολόκληρο τον καλυπτόμενο χώρο.

Στη συνέχεια μετρήθηκε το Οutiline Eidos 12 μπροστά από τη σκηνή και διορθώθηκαν κάποιες ελάχιστες συχνοτικές εξάρσεις όπως φαίνεται και στην εικόνα 8.

Εικόνα 8

Μετρώντας το infill αυτό μαζί με το HK Right εφαρμόστηκε το απαραίτητο delay (7.854ms) όπως φαίνεται και στην εικόνα 9.

Εικόνα 9

Δυστυχώς λόγω του περιορισμένου χρόνου δεν αποθηκεύτηκαν οι μετρήσεις που έγιναν με το  Smaart για τα δύο ηχεία μαζί, το sub αλλά και την αλληλεπίδρασή τους πριν και μετά.

Η άλλη πλευρά και ο επίλογος

Στην αριστερή πλευρά του μαγαζιού ακολουθήθηκε η ίδια σειρά με πιό γρήγορες διαδικασίες. Ο χρόνος πλέον για την πρόβα ήχου πίεζε πολύ οπότε δεν κρατήθηκαν μετρήσεις ώστε να παραθέσουμε τις δύο πλευρές μαζί και να συγκρίνουμε. 

Τα HK είχαν πανομοιότυπες συχνοτικές αποκρίσεις ενώ τα sub τεράστια διαφορά. Λογικό αφού ήταν τοποθετημένα σε διαφορετικές επιφάνειες. Με τη χρήση του eq όμως ταίριαξαν απόλυτα οι δύο μεριές και στις χαμηλές αλλά και στις υψηλές συχνότητες.

Τα outline infill L συγχρονίστηκαν με το HK Left και στη συνέχεια μειώθηκε η στάθμη τους ώστε να ταιριάξουν στην σταθμική απόκριση του Main L. H εικόνα 10 δείχνει το delay που χρησιμοποιήθηκε αλλά και την σταθμική μείωση. 

Εικόνα 10

Σε μία τέτοια διαδικασία θα έπρεπε να μετρήσουμε κοντά, στη μέση και το μακριά στον άξονα του ηχείου και στις δύο πλευρές ώστε να είμαστε σίγουροι ότι υπάρχει ομοιομορφία και σωστή γραμμή ελάχιστης διακύμανσης, συχνοτικής και σταθμικής. 

Θα έπρεπε επίσης αν ελέγξουμε όλα τα φίλτρα που έχουν χρησιμοποιηθεί στον κάθε δρόμο ώστε να βελτειωθεί η φασική απόκριση του συστήματος κυρίως στις χαμηλές συχνότητες ή και να διαλέξουμε κάποια διαφορετική συχνότητα σύζευξης.

Φυσικά, η παρουσία μας εκεί δεν ήταν για την διόρθωση και βελτίωση ολόκληρης της ηχητικής εγκατάστασης και ηχητικής κάλυψης του μαγαζιού αλλά η διόρθωση κάποιων προβλημάτων που ενδεχομένως να δημιουργούσαν προβλήματα κατά τη διάρκεια του live με βάσει τη δική μας κρίση και προσέγγιση, και αυτό το καταφέραμε. 

Στην όλη τη σύντομη αυτή διαδικασία η προθυμία, η γνώση των μηχανημάτων και η βοήθεια του Στέλιου, ηχολήπτη του μαγαζιού, ήταν βασικός παράγοντας ώστε να καταφέρουμε να εφαρμόσουμε αυτές τις λίγες αλλαγές και να έχουμε ένα όμορφο live. Τα περιθώρια βελτίωσης σίγουρα είναι πολλά και οι ώρες που χρειάζονται ακόμη πιο πολλές από αυτές που αφιερώσαμε. Το θετικό είναι ότι έχουν ήδη δρομολογηθεί οι πρώτες αλλαγές για το δρόμο προς την τελειότητα... 

Ευελπιστούμε στο μέλλον να μας δοθεί η ευκαιρία και αποκτήσουμε μία πληρέστερη εικόνα της ηχητικής κάλυψης του μαγαζιού με όλες τις βελτιώσεις και παρεμβάσεις που θα έχουν γίνει.