Διασπορά Vs Απόσταση στη μέτρηση συστημάτων ήχου

 Πρόλογος

Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να δείξουμε ποια διαδικασία μπορεί να ακολουθηθεί ώστε να επιλεγεί το σωστό ηχείο point source, ποια είναι η σωστή τοποθέτησή του στον χώρο που χρειάζεται να καλυφθεί ηχητικά ώστε να επιτύχουμε την μικρότερη σταθμική και συχνοτική διακύμανση και πως μπορούμε να το υπολογίσουμε γνωρίζοντας μόνο τα χαρακτηριστικά του ηχείου και τις αποστάσεις στο χώρο ενδιαφέροντος. Η διαδικασία θα γίνει πρώτα για τον κάθετο άξονα κάλυψης και στη συνέχεια για τον οριζόντιο.

Διασπορά

Παρατηρώντας τα χαρακτηριστικά ενός ηχείου ξέρουμε πως όλοι οι κατασκευαστές δίνουν, πέραν όλων των άλλων, την οριζόντια και κάθετη διασπορά του ηχείου μαζί με την απώλεια σε decibel στα όρια της διασποράς αυτής. Το τυπικό αυτό όριο σε dB ορίζεται τα -6dB(OffAxis) από το κέντρου του ηχείου(OnAxis). Φυσικά αυτό δε σημαίνει ότι ο ήχος μετά το σημείο των -6dB σταματάει. Φυσικά και συνεχίζει να ταξιδεύει αλλά όχι με την ίδια συχνοτική συνοχή όπως στο χώρο μπροστά από το ηχείο. 

Για παράδειγμα, όταν λέμε πως ένα ηχείο έχει διαπσορά 70° στον οριζόντιο άξονα και 50° στον κάθετο, αυτό ορίζει την διασπορά 35° προς τα αριστερά και προς τα δεξιά της νοητής γραμμής που ξεκινάει από το κέντρο του ηχείο, πιο συγκεκριμένα της κόρνας του, και εκτίνεται προς το άπειρο, και 25° προς τα πάνω και προς τα κάτω από το ίδιο κέντρο.

Επομένως με τα παραπάνω χαρακτηριστικά το σημείο όπου απέχει 35° από τον οριζόντιο άξονα και 25° από τον κάθετο εκτός κέντρου η στάθμη είναι 6 dB λιγότερα απ’ ότι στο κέντρο του. 

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως πηγαίνοντας προς τα όρια της γωνίας διασποράς μειώνεται η στάθμη και αλλάζει βαθμιαία η συχνοτική απόκριση. Εκτός ορίου των -6 db εμφανίζονται αλλιώσεις στην συχνοτική απόκριση που καθιστούν την συγκεκριμένη ηχητική περιοχή μη λειτουργική. Οι συχνοτικές και σταθμικές διακυμάνσεις είναι μεγάλες και γίνονται άμεσα αντιληπτές.

Yπάρχει ομοιόμορφη αλλαγή της συχνοτικής απόκρισης μέχρι το σημείο των -6db; Η απάντηση είναι όχι. Οι πρώτες συχνότητες που επιρρεάζονται είναι οι ψηλές μέχρι τη συχνοτική εκείνη περιοχή που η χοάνη του ηχείου μπορεί να κατευθείνει αυτήν την ομάδα συχνοτήτων. Αυτή η ομάδα συχνοτήτων εκτείνεται απο την συχνοτική περιοχή που βρίσκεται η συχνότητα στην οποία έχει οριστεί το πέρασμα από τις χαμηλές στις υψηλές συχνότητες (Crossover Frequency) μέχρι την υψηλότερη συχνότητα που μπορεί να αποδώσει το ηχείο. Τέλος, σημαντικό ρόλο έχει το μέγεθος αλλά και ο σχεδιασμός την χοάνης που έχει χρησιμοποιηθεί.

Η χοάνες αυτές είναι τύπου Constant Directivity(Σταθερής διασποράς), χρησιμοποιούνται στα ηχεία τύπου Point Source και έχουν ισοσταθμική διασπορά για όλες τις συχνότητες από τη συχνότητα του crossover μέχρι την υψηλότερη συχνότητα που μπορεί να αναπαράγει το ηχείο ,όπως φαίνεται και στην παρακάτω εικόνα. Παρατηρούμε πως από τα 1000Hz περίπου και πάνω υπάρχει σταθερή γωνία κάλυψης ±20° στον κάθετο άξονα.

Από εκεί και κάτω δεν υπάρχει συχνοτική διακύμανση διότι οι χαμηλές συχνότητες είναι παντοκατευθυντικές(omnidirectional). Τουλάχιστον από το σημείο εκείνο όπου το μήκος κύματος της συχνότητας είναι μεγαλύτερο από τη διάμετρο του κώνου. Συνεπώς, η συχνοτική απόκριση στα άκρα της διασποράς ενός ηχείου point source με constant directivity χοάνη θα δείχνει όπως στο παρακάτω σχήμα. Πτώση 6dB των συχνοτήτων από το Xover μέχρι τα 20KHz.

Υπόθεση εργασίας

Μας έχει ζητηθεί να καλύψουμε ηχητικά τον παρακάτω χώρο που φαίνεται στην εικόνα. Το μοναδικό σημείο που μπορούμε να τοποθετήσουμε το ηχείο που θα επιλέξουμε με βάσει τους υπολογισμούς μας είναι ακριβώς πάνω απο την έδρα του θεάτρου.

Η απόσταση από τον τελευταίο θεατή είναι 14,06 μέτρα από το ηχείο, η απόσταση από τη μέση του ακροατηρίου είναι 8,15 μέτρα και η απόσταση από τον πρώτο θεατή είναι 3,4 μέτρα, πάντα μετρώντας στο ύψος του κεφαλιού.

Με έναν γρήγορο υπολογισμό αμέσως ξέρουμε πως ο λόγος της απόστασης του τελευταίου θεατή με τον πρώτο είναι 1 : 4,13. Δηλαδή, εάν θέλουμε η στάθμη στο πίσω μέρος του θεάτρου να είναι ίδια με την στάθμη στο μπροστά(Onaxis) τότε χρειαζόμαστε 4,13 ηχεία παραπάνω σε σχέση με το μπροστά μέρος. Η διαφορά  στάθμης που καλούμαστε να καλύψουμε είναι -12,3dB (δύο φορές κάτω από το αποδεκτό όριο των -6dB). 

Ως είθισται στη Ελλάδα λόγω “μειωμένων οικονομικών πόρων” υπάρχει μόνο ένα ηχείο, και ο πελάτης ξέρει πως με αυτό το ηχείο πρέπει να υπάρχει σταθμική διαφορά λιγότερη από 6dB από το μπροστά μέχρι το πίσω μέρος του θεάτρου. 

Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω όσο κατευθυνόμαστε προς το όριο διασποράς του ηχείου μειώνεται η στάθμη μέχρι το σημείο των -6dB που είναι και το αποδεκτό όριο. Παράλληλα όσο πιο κοντά ερχόμαστε στο ηχείο κερδίζουμε σε ένταση. 

Ο συνδυασμός των δύο αυτών παραμέτρων, διακύμανση απόστασης και διασπορά δρουν παράλληλα στον χώρο ηχητικής κάλυψης.

Που στοχεύει το ηχείο;

Ας υποθέσουμε πως το ηχείο που έχουμε στη διάθεσή μας έχει τα εξής χαρακτηριστικά.

Οριζόντια κάλυψη : 80°

Κάθετη κάλυψη : 80°

Η γωνία που θέλουμε να καλύψουμε είναι 61 μοίρες στον κάθετο άξονα και γύρω στις 60° στον οριζόντιο. Το επόμενο βήμα είναι να αποφασίσουμε που πρέπει να στοχεύσει ο νοητός άξονας του ηχείου από το κέντρο της χοάνης. Ας δοκιμάσουμε αρχικά να στοχεύσει στο κέντρο του θεάτρου, έτσι έχουμε τις 80° να καλύπτουν τις 61° του χώρου. 

Οι παρακάτω υπολογισμοί θα δείξουν εάν η επιλογή αυτή είναι και η βέλτιστη. 

Εφόσον το κέντρο του ηχείου θα κοιτάει στη μέση του ακροατηρίου τότε αυτό θα είναι και το σημείο αναφοράς μας απ’ όπου θα υπολογίσουμε τη σταθμική διαφορά λόγω απόστασης αλλά και λόγω διασποράς. Εφόσον το ηχείο μας έχει 40° στα -6 dB κάλυψη προς τα πάνω και προς τα κάτω, τότε στις 14°(πάνω), που είναι το τόξο μας, θα έχουμε απώλεια -2,55dB και στις -44°(κάτω) θα έχουμε -6,6dB. Ο υπολογισμός αυτός είναι καθαρά ανάλογος της γωνίας διότι δεν έχουμε πολικά διαγράμματα ώστε να γνωρίζουμε ακριβώς τις απώλειες εκτός άξονα σε κάθε συχνότητα ξεχωριστά. 

	Μπροστά	Μέση	Πίσω
Απόσταση από το Ηχείο	3,4	8,15m	14,06m
Δτόξου σε μοίρες	-44°	0°	17°
ΔdB λόγω απόστασης	7,59dB	0dB	-4,74dB
ΔdB λόγω διασποράς	-6,6dB	0dB	-2,55dB
Κέρδος/απώλεια	0,99dB	0dB	-7,29dB

Άρα όπως φαίνεται και στο παραπάνω πινακάκι υπολογίζεται ότι: 

• Η διαφορά σε dB λόγω απόστασης από το κέντρο μέχρι τα μπροστά καθίσματα είναι 7,59dB επειδή είμαστε πιο κοντά στο ηχείο. 
• Η διαφορά σε dB λόγω απόστασης από το κέντρο μέχρι τις τελευταίες θέσεις είναι -4,74dB επειδή απομακρυνόμαστε από το ηχείο. 
• Η διαφορά σε dB λόγω απωλειών διασποράς εκτός άξονα(-44°) από το κέντρο μέχρι τα μπροστά καθίσματα είναι -6,6dB. 
• Η διαφορά σε dB λόγω απωλειών διασποράς εκτός του άξονα(14°) από το κέντρο μέχρι τα πίσω καθίσματα είναι -2,55dB.

Συνεπώς, η συνολική απώλεια στη στάθμη του σήματος μας είναι στα 8,28dΒ από τις μπροστά μεχρι τις πίσω θέσεις και στα 7,29dB συγκρίνοντας τις θέσεις του κέντρου με αυτές στο πίσω μέρος του θεάτρου. Ξεκάθαρα και στις δύο περιπτώσεις είμαστε εκτός του αποδεκτού ορίου των 6dB σταθμικής απόκλισης στο χώρο ενδιαφέροντος. 

Φωνάξτε του επαγγελματίες

Όπως φάνηκε η παραπάνω προσέγγιση δεν είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Εάν βάλουμε κάτω τα νούμερα και υπολογίσουμε σωστά θα δούμε ότι ή πρώτη κίνηση που χρειάζεται να γίνει είναι η κλίση του ηχείου 14° προς τα πάνω. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει με νούμερα γιατί αυτή είναι η κίνηση θα αλλάξει τις ισορροπίες και θα μειώσει τις σταθμικές διαφορές. 

Αυτή τη φορά ο άξονας του ηχείου κοιτάει την τελευταία θέση στο θέατρο άρα αυτή θα είναι και η θέση αναφοράς μας για τον σωστό υπολογισμό της στάθμης που θα κερδίσουμε ή θα χάσουμε λόγω απόστασης και διασποράς, ακριβώς όπως και νωρίτερα.

	Μπροστά	Μέση	Πίσω
Απόσταση από το Ηχέιο	3,4	8,15m	14,06m
Δτόξου σε μοίρες	-44°	-14°	0°
ΔdB λόγω απόστασης	7,59dB	4,74dB	0dB
ΔdB λόγω διασποράς	-6,6dB	-2,55dB	0dB
Κέρδος/απώλεια	0,99dB	2,19dB	0dB

’Οπως φαίνεται στον πίνακα μετά τη κλίση του ηχείου προς τα πάνω: 

• Η διαφορά σε dB λόγω απόστασης από το πίσω μέρος μέχρι το κέντρο του θεάτρου  είναι +4,74dB επειδή ήρθαμε πιο κοντά στο ηχείο. 
• Η διαφορά σε dB λόγω απόστασης από το κέντρο μέχρι τις πρώτες θέσεις είναι επιπλέον +7,59dB επειδή έχουμε έρθει ακόμη πιο κοντά στο ηχείο.
• Η διαφορά σε dB λόγω απωλειών διασποράς εκτός άξονα(-14°) από το πίσω μέρος μέχρι το κέντρο είναι -2,55dB. 
• Η διαφορά σε dB λόγω απωλειών διασποράς εκτός άξονα(-44°) από τα πίσω καθίσματα μέχρι τα μπροστά είναι -6,6dB. Θυμόμαστε πως το ηχείo που έχουμε καλύπτει στα -6db 40° άρα στις 44 μοίρες εκτός άξονα είναι απολύτως λογικό η απώλεια στάθμης μας να είναι -6,6dB. 

Παρατηρούμε πως με την αλλαγή στην κλίση του ηχείου η σταθμική διακύμανση από τις μπροστά μεχρι τις πίσω θέσεις του θεάτρου μειώθηκε και κυμαίνεται στα ±1dB. Μέσα στο αποδεκτό όριο των 6dB. Καταφέραμε να αλλάξουμε την ηχητική κάλυψη με μία απλή κίνηση χωρίς καμία επιπλέον παρέμβαση. 

Οριζόντια Διασπορά

Αφού ολοκληρώσαμε την τοποθέτηση του ηχείου στον κάθετο άξονα προχωράμε  στην οριζόντια κάλυψη. Στο παρακάτω σχήμα βλέπουμε την κάτοψη του θεάτρου με τις διαστάσεις του.

Για να υπολογίσουμε την απαραίτητη διασπορά που χρειάζεται να έχει το ηχείο μας ώστε μα καλυφθεί σωστά ο οριζόντιος άξονας χρησιμοποιούμε τον παρακάτω τύπο.

Ang° = 2 x ημ^-1(1/FAR) FAR = μήκος δωματίου/πλάτος δωματίου

        FAR = Forward Aspect Ratio(Λόγος πρόσθιας προοπτικής/διασποράς)

Άρα έαν τοποθετήσουμε τους αριθμούς στους παραπάνω τύπους βλέπουμε ότι: 

FAR = 15,1m/7,75m = 1,94 Ang° = 2 x ημ^-1(1/1,94) = 61,7°

Η απαραίτητη διασπορά του ηχείου είναι γύρω στις 60 μοίρες, εμείς όπως προαναφέρθηκε έχουμε 80°, άρα με 20 μοίρες επιπλέον είμαστε σίγουροι πως θα καλυφθεί σωστά ο χώρος. Επειδή έχουμε μεγαλύτερη διασπορά απ’ότι χρειαζόμαστε θα πρέπει να μεταφέρουμε το ηχείο περίπου ένα μέτρο πιο έξω προς τον τοίχο και θα το στρέψουμε να κοιτάει το κέντρο του κέντρου της περιοχής ενδιαφέροντος ώστε να υπάρξει σωστή η κάλυψη στο κέντρο του χώρου με μειωμένες ανακλάσεις από τον τοίχο δεξιά και αριστερά των ηχείων. 

Όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα εάν τρέξουμε την προσομοίωση θα δούμε ότι η κάλυψη του χώρου είναι ομοιόμορφη

Μέτρηση και επαλήθευση συστήματος

Για όσους προσπαθήσουν να εφαρμόσουν την παραπάνω υπόθεση εργασίας το τελευταίο και πιο σημαντικό κομμάτι είναι η επαλήθευση με την μέτρηση του συστήματος μέσα στον χώρο ενδιαφέροντος. Σημαντικό ρόλο έχει το μέγεθος του δωματίου και η ακουστική του. Οι μετρήσεις μας με το μετρητικό μικρόφωνο θα δείξουν εάν η τοποθέτηση αυτή δουλεύει ή εάν χρειάζεται κάποια αλλαγή ή ακόμη και κάποια προσθήκη. 

Καλή επιτυχία.

Limiters | RMS και PEAK Limiting

Τον τελευταίο καιρό διερωτήθηκα ποιός είναι ο σωστός τρόπος να ρυθμίσω με ακρίβεια τα limiters ώστε να προστατευθούν σωστά τα ηχεία αφού δεν υπήρχε διαθέσιμο ούτε preset του κατασκευαστή, ούτε ο ενισχυτής ήταν σχεδιασμένος απο τον ίδιο τον κατασκευαστή να παίξει το συγκεκριμένο ηχείο. 

Δοθέντος πως ο ενισχυτής που το οδηγεί είναι ο κατάλληλος η προσέγγιση να ρυθμίσουμε τα limiters, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να αρχίζει πάντα από το ηχείο που έχουμε να οδηγήσουμε, διότι με βάσει τα χαρακτηριστικά και τις αντοχές του ηχείου θα αποφασίσουμε που θα λειτουργήσει το limiting.

Ας υποθέσουμε όμως ότι ο ενισχυτής είναι ο σωστός για το ηχείο. Στην προκειμένη περίπτωση ο ενισχυτής ήταν ένας Lab Gruppen της σειράς C. Όπως όλοι οι Lab Gruppen έτσι και σε αυτόν η επιλογή για τα limiter γίνεται στο πίσω μέρος του ενισχυτή θέτωντας τους διακόπτες ανάλογα, κυρίως με τη συμβολή κάποιων πινάκων που δίνει η Lab Gruppen οι οποίοι βασίζονται στα watt και στην ωμική αντίσταση του ηχείου. Για τον μόνο ενισχυτή που δεν είχε πινακάκι ήταν αυτός ο οποίος ενδιέφερε εμένα. 

Έτσι μπήκα στη διαδικασία να προσπαθήσω να υπολογίσω την σωστή επιλογή για το ηχείο που είχα.

Peak Limiting

Γνωρίζοντας την ισχύ του ηχείου, την ωμική αντίσταση και χρησιμοποιώντας τον Νόμο του Ohm μπορούμε να υπολογίσουμε τη μέγιστη τάση σε Volt που μπορεί να δεχθεί το ηχείο πριν αρχίσουν τα “προβλήματα”.

Εάν ορίσουμε το limiter να λειτουργήσει όταν η τάση ξεπεράσει την μέγιστη αυτή τιμή που μπορεί να δεχθεί το ηχείο, θεωρητικά το ηχείο είναι προστατευμένο. 

Πολλές φορές οι κατασκευαστές ηχείων μας δίνουν την ισχύ του ηχείου σε watt Rms, AES, Average αλλά και σε Peak τιμές. Αυτή που μας ενδιαφέρει ώστε να υπολογίσουμε σωστά την τιμή για το limiter είναι η Peak τιμή. Στο συγκεκριμένο ηχείο δεν είχα την τιμή peak αλλά μόνο την RMS(αν και αποδεδειγμένα λανθασμένη ορολογία θα την χρησιμοποιήσουμε).

Οι τύποι τους οποίους χρειαζόμαστε σε αυτές τις περιπτώσεις ώστε να μεταπηδήσουμε από rms σε peak και το αντίστροφο είναι οι παρακάτω:

Άρα βάσει τα παραπάνω και  ηχείο που ήταν ισχύος 2000watt(rms) με ονομαστική αντίσταση 4 Ohm έχουμε:

Με αυτούς τους υπολογισμούς το limiter το οποίο είναι στην έξοδο του συγκεκριμένου ενισχυτή, δεν θα αφήσει σήμα με εξάρσεις που έχουν τάση μεγαλύτερη των 126,5V να φτάσουν  στο ηχείο. Στους διακόπτες του Lab Gruppen οι επιλογές για το Voltage Peak Limiter όπως το ονομάζουν είναι αυτές που φαίνονται στην παρακάτω εικόνα με την επιλογή 126,5 να μην υπάρχει. Η αμέσως επόμενη επιλογή να είναι στα 118V, η οποία είναι λίγο κάτω από την επιθυμητή και μας δίνει ένα επιπλέον περιθώριο προστασίας πριν μπούμε στην επικίνδυνη ζώνη.

Εάν παρατηρήσουμε τους αστερίσκους στην εικόνα και τοποθετήσουμε τις αξίες τους στους παραπάνω τύπους μας βγάζουν ακριβώς το αποτέλεσμα του VPL. 141Vpeak = 100Vrms και 100Vpeak = 70Vrms, άρα οι τύποι λειτουργούν και η επιλογή 118Vpeak για το συγκεκριμένο ηχείο είναι σωστή.

RMS Limiting

Μέχρι τώρα έχουμε υπολογίσει το limiter για τιμές Peak. Αυτό θα προστατέυσει το ηχείο από υψηλές τάσεις, σε ξεσπάσματα(κορυφές,) οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν μηχανική βλάβη στον κώνο απο την μεγάλη μετατόπιση η οποία ξεπερνάει το Xmax.

Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι τί κάνουμε με τις RMS τιμές που μπορεί να δεχθεί το ηχείο. Εάν οι RMS τιμές ξεπεραστούν για μεγάλο χρονικό διάστημα υπάρχει ο κίνδυνος της αστοχίας υλικών λόγω ανάπτυξης θερμοκρασιών μεγαλύτερων από αυτών που είναι σχεδιασμένο το ηχείο να αντέξει.

Ο έλεγχος θα πρέπει να γίνει στις εξόδους του controller,  όταν ο ενισχυτής δεν έχει αυτή την επιλογή όπως στην προκειμένη περίπτωση, ώστε το σήμα να μην καταφέρει να φτάσει στον ενισχυτή που οδηγεί το ηχείο με συνέπεια να το υπερτροφοδοτήσει και να μείνει μέσα στο επιτρεπτό όριο.

Όπως προαναφέρθηκε, για να προστατευθεί το ηχείο του παραδείγματος δεν πρέπει να περάσει τάση μεγαλύτερη από 126,5Vpeak από τον ενισχυτή προς το ηχείο. Στην περίπτωση που ο ενιχσυτής μπορεί να παράξει στην έξοδό του περισσότερα volt από αυτά που μπορεί να αντέξει το ηχείο και δεν μπορούμε να θέσουμε, όπως στον Lab Gruppen, limiting στην έξοδο θα πρέπει να ελέγξουμε την είσοδο του σήματος προς τον ενισχυτή ώστε στην περίπτωση που ξεπεράσει το όριο αυτόματα να κοπεί από το limiter. 

ΓΙα να θέσουμε την τιμή του limiter θα πρέπει να μετατρέψουμε τις τιμές Vpeak και Rms και σε dBu. Η διαδικασία είναι η εξής:

Αρχικά πρέπει να μετατρέψουμε τα Vrms σε dBu χρησιμοποιώντας τον παρκάτω τύπο:

Με βάσει αυτόν τον τύπο έχουμε το παρακάτω αποτέλεσμα:

Στη συνέχεια, γνωρίζοντας την ευαισθησία εισόδου του ενισχυτή μπορούμε να υπολογίσουμε το gain σε dB(Αν δεν το γνωρίζουμε ήδη από το χαρακτηριστικά του ενισχυτή).  Στο παραπάνω παράδειγμα γνωρίζουμε πως είναι 35 dB από την επιλογή όπως φαίνεται στο πίσω μέρος του συγκεκριμένου ενισχυτή(Επιλογή από τα διακοπτάκια). 

Στη περίπτωση που δεν το γνωρίζουμε μπορούμε με την χρηση του παρακάτω τύπου να το υπολογίσουμε ή και το αντίθετο. Για τον ενισχυτή που με ενδιέφερε το αποτέλεσμα ήταν 35dB και 1,63V (Input Sensitivity) αφού είχε Max output 2100Wrms στ 4 Ohm.

Αφού έχουμε υπολογίσει αυτές τις δύο τιμές σε dB τότε τις αφαιρούμε και βρίσκουμε το σημείο στο οποίο πρέπει να λειτουργήσει το limiter μας για τις rms τιμές. 

Ρύθμιση Limiter 41,25dB - 35dB = 6,25dBu

dBu σε dBV σε dBFS

Το ερώτημα που μένει τώρα αναπάντητο είναι τί γίνεται με τη μετατροπή της παραπάνω τιμής σε dBFS, κλίμακα η οποία βρίσκεται σε πολλές συσκεύες στην ηχητική αλυσίδα. 

Πώς θα μπορέσουμε να γνωρίζουμε που αντιστοιχούν τα 6,25dBu όταν οι τιμές που μπορούμε να θέσουμε στην επιλογή του limiter είναι διανεμημένες στον μετρητή σε dBFS. 

Πολλοί controllers έχουν την “σωστή” διαβάθμιση και άλλοι την έχουν σε dBFS. Για να μπορέσουμε να συγκρίνουμε και να θέσουμε την σωστή τιμή στο limiter θα πρέπει να γνωρίζουμε τη μέγιστη τιμή εξόδου της συσκευής ώστε να μπορέσουμε να τη συσχετίσουμε με τα 0dBFS.

Για να αποφύγουμε τις παρεξηγήσεις αλλά και τα μπερδέματα μεταξύ των διαφόρων dB τιμών αλλά και τη σχέση μεταξύ τους θα πρέπει να πούμε πως σύμφωνα με πολλά βιβλία +20dBV = 0dBFS. Αυτόν το συσχετισμό θα τον βρούμε πολύ συχνά. Όμως ο controller που ήταν διαθέσιμος και χρησιμοποιήθηκε στο παράδειγμα αυτό ήταν ο Yamaha MTX5D. Σύμφωνα με τον οδηγό χρήστη η μέγιστη τιμή εξόδου του πρίν την παραμόρφωση είναι +24dBu το οποίο αντιστοιχεί με περίπου +22dBV.

Άρα ο σωστός συσχετισμός με τα 0dBFS θα ήταν τα +22dBV και η τιμή σε dBV των 6,25dBu που υπολογίσαμε νωρίτερα είναι +4dBV. Τελειώνοντας, το μαρτύριο των db, όταν συσχετίσουμε, με τη συμβολή του παρακάτω πίνακα τα +4dBV με την κλιμακα των dBFS θα βρούμε πως η τιμή για το limiter στην έξοδο μας θα πρέπει να είναι -18dBFS για το συγκεκριμένο ηχείο με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.